SAAT DİLİMİ: Windows ayarlarına dahil olan ve Tarih / Saat özellikleri arasında yer alan bu seçenek, içerisinde bulunduğumuz meridyen aralığına göre saat ayarlarının doğru bir şekilde yapılmasını sağlar. Buradaki listeden bulunduğunuz ile en yakın olan ili seçmeniz gerekir. Örneğin Türkiye'deki kullanıcılar, her zaman için İstanbul'u seçmelidirler. İstanbul için bu değer "GMT +2"dir. Yani Türkiye'deki saat ayarı, Greenwich'e göre 2 saat ileridedir. Dünya'daki saat farkları da, saat dilimlerinin farklı olması ile açıklanabilir.
SABİT DİSK: Her bilgisayarda mutlaka bulunması gereken bu donanım aygıtları, bilgisayarların bilgi depolama üniteleri olarak değerlendirilebilirler. Kapasiteleri GB (Gigabyte) birimi ile ölçülür. Birkaç yıl öncesine kadar kullanılan sabit disklerin kapasiteleri ise MB (Megabyte) birimi ile belirtilmekteydi.
Sabit diskler, bağlantı tiplerine göre 3 farklı kategoriye ayrılırlar. Ev kullanıcıları için en uygun bağlantı tipi IDE'dir. Yüksek performans bekleyen kullanıcılar ise, SCSI ya da Seri-ATA bağlantılarını destekleyen bir sabit diski tercih edebilirler.
Günümüzde kullanılan işletim sistemleri ve programlar büyük bir depolama alanına ihtiyaç duyuyorlar. Bu yüzden satın alacağınız sabit diskin en azından 20 GB'lık bir kapasite sunmasında yarar var. Ancak 100 GB'dan daha fazla depolama alanına sahip olan gelişmiş ürünler bulabileceğinizi de unutmayın.
SAĞ TIKLAMA: Farenin sağ tuşuna basmak anlamına gelir. Bu işlem, kullanılan programa göre farklı fonksiyonlar üstlenebilir. Ancak genellikle, kullanıcılara ek seçenekler sunan küçük bir menüyü açmaya yarar. Örneğin masaüstünün boş bir noktasında iken sağ fare tuşuna basarsanız, küçük bir menünün açıldığını göreceksiniz. Bu menüdeki seçenekleri kullanarak yeni bir dosya oluşturabilir ya da sistemin görüntü ayarlarına ulaşabilirsiniz.
SALT OKUNUR: Dosyaların öz nitelikleri arasında bulunan ve dosyanın değiştirilmesini önleyen bir özelliktir. Salt okunur bir dosyayı silmek isterseniz, sistem sizi bu konuda uyaracak ve yanlış yapmanızı önleyecektir. Aynı şekilde bu tip bir dosyayı bir yerden başka bir yere taşımaya kalktığınızda da küçük bir uyarı penceresi ile karşılaşacaksınız.
Bir dosyanın salt okunur olup olmadığını anlamak için, öncelikle dosya üzerine sağ tıklayın ve "Özellikler" satırını seçin. Açılan küçük pencerenin altında göreceğiniz "Salt Okunur" seçeneği işaretliyse, dosya da salt okunur olarak kaydedilmiş demektir. Dilersenin bu dosyayı normal hale dönüştürebilirsiniz.
SANAL BELLEK: RAM'in yetersiz kaldığı durumlarda, sabit diskin bir bölümü RAM olarak kullanılabilir. İşte sanal bellek terimi de, sabit disk üzerinde bu iş için ayrılmış alanı temsil etmektedir.
Sanal bellek kullanımı, bilgisayarın birden fazla programı çalıştıramadığı durumlarda devreye girer.
SANAL GERÇEKLİK: Aslında var olmayan ve tamamen bilgisayarın dijital dünyasında yaratılan her şey, sanal gerçeklik teriminin kapsama alanına girmektedir. Kullanıcılar, 3 boyutlu gözlüklerin ve benzeri donanımların yardımıyla bu sanal ortama girebilirler ve gerçek hayatta yaşayamayacakları olayları yaşayabilirler.
Sanal gerçeklik, son zamanlarda bilgisayar oyunları ile birlikte büyük bir atılım gerçekleştirmiştir. Oyunların bizlere sunduğu farklı dünyalar, sanal gerçeklik kavramını daha iyi anlamamızı sağlayabilirler.
SAYFA DÜZENİ: Yazıcıdan çıkış alırken, baskının kağıda ne şekilde yapılacağını belirlememizi sağlayan ayrıntılı ayar seçeneklerine verilen genel addır. Sayfanın yatay ya da dikey olacağı ve kenar boşlukları gibi birçok detay, bu seçenekler arasında yer almaktadır.
SCSI: Donanımları sisteme bağlamak için kullanılan arabirimlerden birisidir. Çoğunlukla sabit diskler için kullanılır. Ancak bu arabirimi destekleyen tarayıcılara rastlamanız da mümkün.
SDRAM: Pentium II ve III tabanlı bilgisayarlarda yoğun olarak kullanılan ve günümüzde yerini DDR'a bırakmaya hazırlayan bir bellek türüdür. 100 ve 133 MHz olmak üzere iki farklı çalışma hızını desteklerler.
SEKME: Bazı diyalog pencereleri, içerdikleri ayarlara göre bölümlere ayrılabilirler. Sekmeler de, bu bölümler arasında geçiş yapmamızı sağlarlar. Örneğin Word ile çalışırken "Sayfa Yapısı" penceresini açarsanız, bu pencerenin "Kenar Boşlukları", "Sayfa" ve "Düzen" olmak üzere 3 farklı sekmeye ayrıldığını görebilirsiniz.
SERİ PORT: Bilgisayarın arkasında yer alan ve çeşitli harici donanımları bilgisayara takmak için kullanılan bir bağlantı tipidir. Eski bir teknoloji olmasına rağmen, günümüzde de yoğun olarak kullanılmaktadır. Özellikle bazı harici modemler, bilgisayar bağlantısı için seri port'a ihtiyaç duyuyorlar.
SES DENETİMİ: Bilgisayarınızın ses ayarlarını kolayca yapmanızı sağlayan bir Windows uygulamasıdır. Uygulama Çubuğu'nun sağ kısmında göreceğiniz küçük hoparlör simgesine çift tıklarsanız, "Ses Denetimi" penceresini açabilirsiniz. Burada göreceğiniz çubukları kullanarak farklı kaynaklardan gelen ses sinyallerinin seviyesini, üç boyutlu ses özelliklerini ya da bas ve tiz sesleri ayarlama şansına sahipsiniz.
Kayıt sırasında kullanılacak ses ayarları da bu pencerenin yardımıyla düzenlenebilir.
SES KARTI: Bilgisayarın ürettiği sesleri duymamızı sağlayan donanımlara ses kartı adı verilir. Bu karta bağlayacağınız bir hoparlör seti, üretilen sesleri duymanız için yeterli olacaktır.
Piyasada çok basit ya da çok güçlü ses kartları bulmanız mümkün. Tabii bu durum, ürünlerin de geniş bir fiyat aralığına dağılmasına yol açıyor. Bu yüzden önce ihtiyacınızı doğru olarak belirlemeli, satın alacağınız ses kartına daha sonra karar vermelisiniz.
SETUP: Bir programın sisteme yüklenmesi işlemine "setup" adı verilir. Türkçe'de "Kurulum" olarak geçen "setup" terimi, yabancı dilde hazırlanmış programlarla çalışıyorsanız sık sık karşınıza çıkacaktır.
SHAREWARE: Bazı programları doğrudan satın almak yerine belli bir süre deneyebilir ve daha sonra beğenirseniz satın alabilirsiniz. Bu yazılımlara genel olarak "Shareware" adı verilmektedir.
Ücretsiz olarak temin edilen shareware yazılımlar önemli bazı sınırlamaları da beraberlerinde getirirler. Bu tip programları sadece belli bir deneme süresi için kullanma şansına sahip olabilirsiniz.
SIK KULLANILANLAR: Eğer bir internet sitesini çok beğendiyseniz ve daha sonra tekrar ziyaret edebileceğinizi düşünüyorsanız, adresini Windows'un sık kullanılanlar listesine ekleyebilir; daha sonra bu listeyi kullanarak siteye kolayca ulaşabilirsiniz.
SIKIŞTIRMA: Bir dosyanın boyutlarını küçültmek amacıyla kullanılan yöntemlerden birisidir. Bu yöntemde veriler, özel formüllerle kodlanırlar ve böylece daha az yer kaplamaları sağlanır. Sıkıştırılmış bir verinin tekrar işlenebilmesi ise, ancak sıkıştırma işleminin deşifre edilmesi ile mümkündür.
SİHİRBAZ: Bir programı yüklerken ya da yeni bir donanımı kurarken sık sık karşımıza çıkan uygulamalara verilen genel addır. Sihirbazlar, tecrübesiz kullanıcılara ne yapmaları gerektiğini adım adım gösterirler ve yanlış bir işlem yapılmasını engellerler. Başka bir deyişle sihirbazlar, işlerin daha kolay yürümesini sağlarlar.
SİLİKON VADİSİ: Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde bulunan ve büyük teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapan vadiye verilen addır. Orijinal ismi "Silicon Valley"dir. İçlerinde Türk şirketlerinin de bulunduğu birçok büyük şirketin araştırma ve geliştirme merkezleri bu vadide bulunmaktadır. Kısacası Silikon Vadisi, dünyanın teknoloji merkezi olarak değerlendirilebilir.
SİMGE: Windows ve benzeri işletim sistemleri, ağırlıklı olarak grafiksel öğelerden meydana gelirler. Yani bu tip programlarda grafik arayüz kullanılmaktadır. Tüm dosyalar, klasörler, programlar ve daha birçok unsur, ekranda simgeler halinde görüntülenmektedir. Örneğin bir oyunun masaüstünde duran simgesine çift tıkladığınızda Windows bu durumu oyunu çalıştırmak için verilmiş bir komut olarak algılar ve gerekli işlemleri yapar.
SİSTEM ARAÇLARI: "Başlat / Tüm Programlar / Donatılar / Sistem Araçları" yolunu takip ederek ulaşabileceğiniz uygulamalara verilen genel addır. Bu uygulamaların temel amacı, Windows'un sorunsuz çalışması için gerekli bakımların yapılmasını sağlamaktır. "Disk Birleştiricisi", "Disk Temizleme" ya da "Yedekleme" gibi birçok küçük uygulamayı sistem araçlarının arasında bulabilirsiniz.
SİSTEM BİLGİSİ: "Sistem Araçları" klasöründe yer alan özel bir uygulamadır Uygulamanın görevi, sistem hakkındaki ayrıntılı bilgileri kullanıcıya ulaştırmak şeklinde açıklanabilir. Bu bilgiler arasında hem donanımlarla ilgili, hem de yazılımlarla ilgili ayrıntılara yer verilmektedir.
SİSTEM ÇÖKMESİ: İşletim sistemleri her ne kadar gelişmiş olsalar da. çeşitli nedenlerden dolayı çalışmalarında aksaklıklar meydana gelebilir. Üstelik bazı durumlarda, ortaya çıkan hataların düzeltilmeleri de mümkün olmaz. Sonuçta işletim sisteminiz çalışmayı reddedecektir. İşte bu gibi durumlara sistem çökmesi adı verilmektedir.
SİSTEM KAYNAKLARI: Bir işletim sistemi, çalışırken bilgisayarın tüm bileşenlerini denetler ve kontrol altında tutar. Sistemin doğru bir biçimde çalışması için bu şarttır. Bileşenler arasındaki veri akışını sağlayan veriyolları, yazılımların çalışmak için ihtiyaç duydukları bellek miktarı, sabit disk üzerindeki "sanal bellek "alanı ve işlemcinin kullanılabilir kapasitesi gibi değerlerin hemen hepsine, genel olarak sistem kaynakları adı verilmektedir. Yukarıda da bahsettiğimiz kontrol işleminde, işte bu kaynaklar denetlenir.
SİSTEM KLASÖRÜ: Windows işletim sisteminin önemli uygulama dosyalarını depoladığı klasöre verilen isimdir. Bu klasör oldukça önemlidir; çünkü içerisindeki dosyalar üzerinde yapılacak yanlış bir işlem, sistemin çalışmasını olumsuz yönde etkileyebilir. Tecrübesiz kullanıcıların bu klasöre dokunmamaları tavsiye edilir.
SİTE: İnternet üzerindeki bilgiler, HTML diliyle hazırlanmış veri dosyaları halinde saklanırlar. Bu veri dosyalarının her birine web sayfası adı verilmektedir. Site terimi ise, birden çok web sayfasından oluşan ve kendi içerisinde organize edilmiş sayfalar topluluğunu tanımlamak için kullanılır.
SLİM KASA: Bilgisayarı oluşturan bileşenlerin büyük kısmı, kasa adı verilen özel kutular içerisinde bulunurlar. Ancak tüm kasalar aynı değildir. Slim kasalar, çoğu zaman küçük boyutlara sahiptirler ve genellikle monitörün altına yerleştirilirler. Daha büyük kasalara ise kule (tower) adı verilmektedir.
SLOT İŞLEMCİ: Intel'in Pentium II ve ilk Pentium III işlemcilerinde kullandığı özel mimariye verilen addır. Slot işlemciler, anakart üzerine standart bir PCI kart gibi yerleştirilirler. İşlemci yuvaları da PCI yuvalarını andırırlar. Bu tip işlemcilerin boyutları, günümüzde kullanılan soket işlemcilere oranla çok daha büyüktür. Ancak slot mimarisi, günümüzün yeni nesil işlemcileri için kullanılmamaktadır.
SOKET İŞLEMCİ: Eskiden beri kullanılan temel işlemci mimarilerine verilen genel addır. Soket mimarisi ile üretilen işlemciler, genellikle kare bir forma sahiptirler ve anakart üzerine yatay olarak yerleştirilirler. Sadece Pentium II ve bazı Pentium III modellerinde kullanılmayan soket mimarisi, kendi içerisinde de çeşitlere ayrılmaktadır (Soket 478 ya da Soket A gibi).
SOL TIKLAMA: Windows işletim sistemlerinde, sağ ve sol fare tuşları farklı işlevlere sahiptirler. Sol fare tuşu, genellikle seçim veya çalıştırma işlemleri için kullanılır. Bir simgeyi seçmek istediğinizde bu tuşa bir kez, simgeyi açmak istediğinizde ise iki kez basmalısınız. İşte bu işlemlerin tümüne, genel olarak sol tıklama adı verilmektedir.
SOLITAIRE: Tarihi eskilere dayansa da, günümüzde bile yoğun olarak oynanan bir çeşit kart oyunudur. Bu oyun, Windows'un 95 sürümünden beri işletim sistemi içerisinde yerini almayı sürdürüyor. Solitaire oyununa ulaşmak için "Başlat / Tüm Programlar / Oyunlar" yolunu takip etmeniz yeterli olacaktır.
SOUND BLASTER: Creative şirketi tarafından geliştirilen ses kartı serisine verilen isimdir. Yıllar önce şirketin kullanıcılara sunduğu ilk Sound Blaster ses kartı, zamanına göre son derece büyük bir ilgiyle karşılanmıştı. Bu büyük ilgi, ses teknolojilerindeki gelişmelerin de Sound Blaster'a endekslenmesi ile sonuçlandı. Günümüzde ses kartı piyasasının tartışmasız bir numarası olan Sound Blaster serisi, ses ' standartlarını belirlemeyi de sürdürüyor.
SUNUCU: Yerel bir ağ ya da internet üzerinde bulunan tüm bilgisayarların bağlandığı ana bilgisayara verilen isimdir. Örneğin internet üzerinde herhangi bir adres yazdığınızda, aslında belli bir sunucuya bağlanmış olusunuz. Yerel ağda internet bağlantısının dağıtılması gibi hizmetler de, yine sunucu bilgisayar tarafından gerçekleştirilir.
SÜRÜCÜ: Bilgisayara bağlı olan ve verilerin okunmasını sağlayan tüm cihazlara genel olarak sürücü adı verilmektedir. Örneğin sabit diskler, aslında birer sürücüdürler. Aynı şekilde, disketleri okumak ya da üzerlerine veri yazmak için kullandığımız cihazlar da disket sürücü olarak bilinirler. CD-ROM sürücüler ya da DVD-ROM sürücüler de, bu terimin kapsama alanına girmektedirler.
Bilgisayar donanımlarının işletim sistemine tanıtılmaları için kullanılan küçük dosyalara da sürücü adı verilmektedir. Bu dosyalar, genellikle donanım ile birlikte kullanıcıya sunulurlar.
SÜRÜCÜ HARFLERİ: Windows işletim sistemi, bilgisayara bağlı olan tüm sürücüleri belli bir harf ile isimlendirir. Disket sürücüler için A ve B, sabit diskler için C. optik sürücüler içinse D harfi kullanılmaktadır. Ancak harfler, sisteme bağlı olan sürücü sayısına göre farklılık gösterebilirler.
SÜRÜKLE-BIRAK: Windows işletim sistemlerinde, bir simgeyi ekranda hareket ettirerek bir yerden başka bir yere taşıma işlemine verilen addır. Bu işleme, çoğunlukla dosyaların bir klasörden başka bir klasöre taşınmaları sırasında başvurulur.
SÜRÜM: Yazılımlar ya da donanımlar için kullanılan bir çeşit model belirleme kriteridir. Bir yazılımın farklı sürümleri olabilir. Örneğin Windows 98 ve Windows XP, aslında Windows işletim sisteminin iki farklı sürümüdür.
